Veranderen met buskruit.
Bij zijn vader op schoot zittend, daar is het begonnen: het oog voor detail, het oog voor schoonheid. Ik denk dat hij de geur van die lucifers heeft geroken. Onbewust is die scherpe lucht, dat gevoel voor gevaar meegekomen. Zijn vader tekent prachtige landschappen op luciferdoosjes met de kleine Cai op schoot.
De grote Cai pakt het groots aan. In het Bonnefantenmuseum In Maastricht is tot 1 mei 2017 een overzichtstentoonstelling te zien van de Chinese kunstenaar Cai Guo-Qiang. Hij bewerkt zijn schilderijen met buskruit en laat zo verrassende patronen ontstaan. Dat is niet zo spectaculair zou je denken. Je hebt wel vaker vage vlekken op een doek gezien. Inderdaad. Maar de video's van zijn vuurwerk-performances en installaties zijn adembenemend poëtisch, intiem en intens. De naslagwerken ervan op wand-vullende doeken hebben dezelfde bijzondere lading.
One Night Stand in Parijs is één van zijn bijzondere vuurwerk-perfomances. Cai heeft vijftig stellen vanuit de hele wereld gevraagd om in vijftig tentjes op een boot die de Seine afdrijft de liefde te bedrijven. Ze kunnen zelf kiezen of en wanneer ze het licht in het tentje aandoen, zodat ze zichtbaar zijn voor de toeschouwers langs de Seine. Ondertussen zijn er een vuurwerk-spektakels langs de kant en op kleine bootjes, die volgens Cai de liefde verbeelden.
Ik zie in Cai Guo-Qiang en zijn kunst een mooi voorbeeld van het vinden van een balans tussen van oud en nieuw. Als de toekomst zo veranderlijk en onzeker is, zoals we nu meemaken, heb je een steviger anker in jezelf, in je waarden en visie nodig. Dat is iets anders dan verlangen naar die goede oude tijd. Je kan oude tradities best eren door ze compleet te veranderen. Dat laat het werk van Cai Guo-Qiang zien. De Chinese cultuur is een schaamtecultuur: die traditie houdt hij in ere, en tegelijk maakt hij een grensoverschrijdend werk. Bovendien laat hij in zijn materiaalkeuze een diepe verbondenheid met China zien, door vuurwerk en buskruit centraal te zetten, beide in China ontdekt.
Meer weten over hoe oud en nieuw zich tot elkaar verhouden in veranderprocessen? Lees mijn nieuwe boek Olifantenpaadjes.
Hoe ga jij met oud en nieuw om in jouw organisatieveranderingen? Wat is jouw buskruit? Wat bewaar je? En wat laat je exploderen, opdat er iets veel mooiers tevoorschijn komt?