Organisatie instincten.

De kleine donkerbruine hond die eerst rustig naast schaapsherder Catrinus loopt, ons bezoekers niet eens aandacht geeft, sprint weg op het moment dat hij in de wei met schapen is. Op tien meter afstand van de schapen staat hij plotsklaps doodstil als was hij op jacht. 'Hij weet nu dat de schapen hem hebben gezien. Als hij te snel dichterbij zou komen, worden ze bang en zou hij ze juist uit elkaar drijven.' legt de herder uit. De hond maakt een nauwelijks zichtbare kleine stap voorwaarts, staat weer stil en kijkt om naar zijn baas. Die zegt: 'ik geef hem juist geen commando. Ik vertrouw er op dat hij zelf uitzoekt wat het beste is om te doen. Dat is zijn instinct, daar hoef ik niet te sturen.' Hetzelfde herhaalt zich een paar keer.De schapen staan tegen het hek van de wei. Uiteindelijk kiezen ze ervoor rechtsom te buigen. De hond volgt hen op ruime afstand. In één beweging lopen zij naar de herder terwijl de hond hen rustig bijstuurt. 

'De bedoeling van de kudde', daar moet je alles wat je doet naar richten, vertelt de herder ons. Hoor ik daar Wouter Hart praten?  'Een schaaphond moet je daar ook op uitkiezen. De schapen moeten respect voor de hond hebben, en niet bang voor hem zijn. Hetzelfde geldt voor de relatie tussen herder en hond. Als ik met de kudde op de heide ben, kan ik de kudde niet overzien, dan moet ik op de honden vertrouwen, ze brengen de kudde naar mij, ze zien en voelen de kudde allang voordat ik dat doe.'

De vergelijkingen met het dagelijks leven in organisaties liggen voor het oprapen. De afgestemdheid tussen elkaar en tegelijk elkaar de ruimte en het vertrouwen geven, daar zouden we in organisaties veel van kunnen leren en aan kunnen hebben.

Ondertussen heeft Catrinus alles in de gaten, zonder te controleren. Achter onze rug is in de andere wei een lammetje geboren, wij hebben niks door. Terwijl hij rustig met ons staat te praten, ontgaat hem niets.  Kijken, kijken, nog eens kijken en niet ingrijpen. Aansluiten bij de bedoeling. Ruimte maken voor het instinct. Dat is wat Catrinus doet.

Wat betekent dit in organisaties? Weten we net als de hond te wachten en de kudde zelf te laten bewegen? Hebben we dat instinct van de hond tot zelfsturing van de kudde? Een overlevingsinstinct, kudde-instinct en voortplantingsinstinct, die schijnen we erfelijk mee te krijgen. Hebben we ook andere instincten? Voor de bedoeling? Ik denk het wel. Ook al had ik zoiets nog nooit gezien, ik wist dat het klopte toen ik deze herder, hond en kudde samen zag acteren.

In de Olifantenpaadjes Challenge ga je op zoek naar nieuwe manieren om je instinct in te zetten. Want vaak denken we dat we afgestemd zijn, maar verliezen we juist ons instinct. Dan voegen we ons uit angst, of gewoonte, of gemak. Of we vermijden het om ons instinct te volgen, we vinden dat zo gewoon dat we het niet door hebben.

In de Challenge leer je andere manieren om te kijken naar de setting die voor jou zo gewoon en vanzelfsprekend is. Dan ga je beter zien waar afstemming, of ruimte nodig is, en waar je alertheid of ingrijpen gevraagd is. Welke hond je erop af kan sturen, en hoe je zelf 'jouw kudde' nadert. Hoe je geen angst, maar juist beweging creëert.

Doe jij ook mee? Wat is een situatie die je nader zou willen onderzoeken?

Nieuwsgierig naar herder Catrinus? Er is een mooie documentaire over hem gemaakt: De stress van de herder.